محمد جواد توکلی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در قم، با ارزیابی مثبت از اهداف تعریف شده برای جایزه جهانی شهید صدر، اهمیت به نوآوری و نظریه‌های جدید در این رویداد را یکی از ویژگی‌های آن برشمرد که برخلاف دیگر جایزه‌هاست که فقط به آثار و مقالات محققان توجه می‌شود.
رئیس کمیته مدیریت و حکمرانی اسلامی و اقتصاد اسلامی جایزه جهانی شهید صدر گفت: ویژگی دوم جایزه جهانی شهید صدر مطرح کردن نظریه های اندیشمندان اسلامی در سطح بین‌المللی است چرا که ما نه در حوزه شناسایی ایده‌ها و نه در حوزه ارائه آنها حضور موثری در سطح بین المللی نداریم.
به گفته عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ویژگی بعدی این جایزه فرصتی است که به نفرات برتر داده می شود تا بتوانند ایده‌های خود را در سطح بین‌المللی مطرح کنند. این ویژگی فراتر از جشنواره‌ها و جوایز دیگر با امتداد مسیر بعد از پایان جایزه، به سمت تربیت نیروهای علمی می‌رود.
توکلی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه در حوزه اقتصاد اسلامی، عمده آنچه که در فضای بین‌المللی ارائه می‌شود در چارچوب فقه اهل سنت است، گفت: اینکه در این جایزه قرار است نظریه‌های علمی برتر به زبان‌هایی مثل انگلیسی و عربی ترجمه شود فرصت خوبی است که نظریات اندیشمندان ما در سطح جهانی بهتر منتشر شود.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به اینکه در دوره اخیر از جایزه شهید صدر هیچ یک از آثار برنده جایزه نشد و حتی به عنوان شایسته تقدیر هم شناخته نشد، افزود: این وضعیت را می توان یکی از ویژگی‌های خاص جایزه جهانی شهید صدر دانست که با تعیین استاندارد بالا و لزوم وجود پنانسل طرح در سطح بین‌المللی، الزامی ندارد که حتماً یکی از آثار را به عنوان برنده معرفی نماید و اگر هیچ نظریه ای به سطح مورد نظر نرسد، جایزه‌ای داده نخواهد شد.
اساتید برجسته، آثار خود را در همایشها عرضه نمی‌کنند
وی در بخش دیگری از سخنان خود با آسیب‌شناسی جایزه شهید صدر گفت: معمولاً کسانی که نظریه‌پرداز هستند دارای روحیه متواضعی هستند که قصد عرضه نظریات خود را ندارند و تمایلی به ارائه آثار خود ندارند و جمعبندی ما در کمیته مدیریت و حکمرانی اسلامی و اقتصاد اسلامی این بود که ما باید به سمت بررسی آثار اینگونه افراد برویم چون کمتر پیش می آید که اساتید برجسته، نظریات خود را ارائه کنند.
توکلی گفت: بنابراین بهتر است که امر ممیزی علوم را به کار خود اضافه کنیم چون در ممیزی دانش، اتفاقی که می افتد اینست که کل فضای یک دانش رصد می‌شود و مشخص می‌شود که ما در چه بخشهایی جلوتر هستیم، در چه بخشهایی در مرز دانش حرکت می‌کنیم و در کجا عقب‌تر هستیم و نوعی مرزشناسی علم است.
وی ابراز امیدواری کرد که جایزه جهانی شهید صدر هم به سمت رصد نظریه‌ها و مرزشناسی علم حرکت کند.
درخواست تأسیس مجلات انگلیسی علوم انسانی اسلامی در ایران
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)با درخواست تأسیس مجلات انگلیسی در حوزه علوم اسلامی در کشور گفت: با این کار میتوانیم توجه جامعه علمی جهانی را به آثار و نظریه‌های اندیشمندان اسلامی جلب کنیم.
توکلی در ادامه حوزه‌هایی مانند مشکلات زیست محیطی توسعه، اخلاق و اقتصاد، عدالت و همچنین علل شکل‌گیری بحران‌های اقتصادی جهانی مانند بحران مالی سال ۲۰۰۸ و سایر بحران های اقتصادی دنیا را از بخشهایی دانست که در حال حاضر اندیشمندان اقتصادی دنیا درگیر آن هستند و محققان اقتصاد اسلامی می‌توانند روی آنها تمرکز کنند و دنیا تشنه شنیدن سخنان اندیشمندان اقتصادی اسلام در این بخشهاست.
اقتصاددانان دنیا از رویکردهای لیبرالیستی فاصله گرفته اند
رئیس کمیته مدیریت و حکمرانی اسلامی و اقتصاد اسلامی جایزه جهانی شهید صدر با تاکید بر اینکه محققان ما باید با مرز دانش آشنا باشند، گفت: بسیاری از اقتصاددانان دنیا از رویکردهای لیبرالیستی فاصله گرفته اند و باید در حوزه‌هایی مانند اقتصاد رفتاری و اقتصاد آزمایشگاهی که در جهان دنبال می شود، توامند باشیم و با برندگان جایزه نوبل اقتصاد و کارهای آنها آشنا شویم تا بتوانیم به کمک ظرفیت های اقتصاد اسلامی، برای بسیاری از سوالات، پاسخ پیدا کنیم.
وی با ابراز تاسف از اینکه بسیاری از اقتصاددانان مترجمان با تأخیر هستند و آثار دسته چندم را ترجمه می‌کنند، گفت: باید از دانش ترجمه ای و اقتباسی صرف عبور کنیم و با رسیدن به مرز دانش اقتصاد، خودمان هم به آن بیفزاییم.
تغییر فرض عقلانیت کامل انسان در اقتصاد امروز / ارتباط «امر به معروف و نهی از منکر» با اقتصاد رفتاری
وی با بیان اینکه اقتصاددانان رفتاری با تغییر فرض عقلانیت گفته اند که ما در گذشته تصور می‌کردیم که عقلانیت افراد در رفتارهای اقتصادی کامل است ولی در حال حاضر می‌گویند که انسانها، عقلانیت محدودی دارند و در حوزه شناختی، انگیزشی و مهارتی از محدودیتهایی رنج می‌برند.
به گفته توکلی این نظریات موجب شده است که روی گسل‌های شناختی، مطالعات زیادی صورت بگیرد و بگویند باید به افراد تلنگر زده شود تا در امور اقتصادی خود، عقلانی رفتار کنند که تا حدودی به حوزه امر به معروف و نهی از منکر در دین اسلام نزدیک می‌شود.
رئیس کمیته مدیریت و حکمرانی اسلامی و اقتصاد اسلامی جایزه جهانی شهید صدر، ادامه داد: در اقتصاد متعارف گفته می شد نباید در اقتصاد مداخله‌گری کرد ولی الآن به این نتیجه رسیده‌اند که اساساً باید مداخله کرد چون افراد در بازارهایی مانند بازار بورس دچار رفتار گله‌ای می شوند و سرشان کلاه می‌رود.
توکلی در پایان افزود: به کمک آسیب‌شناسی که قرآن از عقلانیت انسان دارد می توان به خیلی از نکاتی که توسط این اقتصاددانان گفته می‌شود توجه نمود و به آن جهت داد.
